Rusya’dan oyalamalara karşı ültimatom: Tahıl anlaşması uzatılacak mı?

Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye, Rusya ve Ukrayna arasında 22 Temmuz’da imzalanan tahıl anlaşmasında Moskova’ya verilen sözler halen yerine getirilmedi. Moskova, 18 Mart’ta sona erecek anlaşmanın yenilenmesi için Rus tarım ürünleri ve gübresinin ihracatının önündeki engellerin kaldırılmasına dair garantiler istiyor.

22 Temmuz 2022’de BM, Türkiye, Rusya ve Ukrayna arasında İstanbul’da imzalanan tahıl koridoru anlaşması kapsamında Ukrayna limanlarından milyonlarca ton tahıl çıktı. Ancak anlaşma kapsamında yer alan Rus tahıl ve gübresinin ihracatında ise Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlar nedeniyle çeşitli sıkıntılar yaşanıyor. Şu anda lojistik, sigorta ve ödeme konusunda engeller bulunuyor. Bu konuda Türkiye ve BM’nin en başından beri yoğun çabalarına rağmen halen net bir çözüme ulaşılamadı.
Nihayetinde 22 Temmuz’da başlayan ve 17 Kasım’da 120 gün daha uzatılan tahıl koridoru anlaşmasının süresi 18 Mart’ta doluyor.
Bu konuda Sputnik’in ulaştığı Türk kaynaklar, anlaşmanın uzatılması için çalışmaların devam ettiğini ve Rusya’nın talebinin yerine getirilmesi için BM ile birlikte girişimlerde bulunulduğunu aktardı. Şu anda ise müzakereler sürüyor ve henüz bir çözüm ortaya çıkmadı.

Rusya’nın talebi ise net. Rus tahıl ve gübresinin ihracatında Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlar nedeniyle yaşanan lojistik, sigorta ve ödeme konusundaki engellerin kaldırılmasına yönelik garanti verilmesini ve bunun resmi olarak duyurulmasını talep ediliyor.

Zaharova: Biz, anlaşmanın üzerimize düşen kısmını yerine getirdik
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da dün yaptığı açıklamada Rusya’nın 18 Mart’ta sona eren ‘tahıl anlaşmasını’ eşit mutabakatlara dayalı olması koşuluyla yerine getirmeye hazır olduğunu söyledi. Zaharova, “Biz, anlaşmanın üzerimize düşen kısmını yerine getirdik ve yerine getirmeye hazırız. Bu Batılı, Amerikan şirketlerinin ceplerini doldurduklarından ve kendi karları için bir kez daha hile yapma arzusunda olduklarından bahsediyorsak, bu (ABD Dışişleri Bakanı Antony) Blinken’in entrikalar serisinin bir parçasıdır” diye konuştu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı: Gıda kartını oynamayı bırakmanın zamanı geldi
Rusya Dışişleri Bakanlığı aynı zamanda Mart ayı başında yayınladığı açıklamada, “Antonio Guterres’in önerdiği ve 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da imzalanan anlaşma ‘paketinin’ çalışmadığını belirtmek zorundayız. Asıl sorun, Batı ülkelerin Rusya-BM Mutabakat Zaptı’na yönelik sabotaj. Amerikalıların ve Avrupalıların, muhtaç ülkelerin ihtiyaçlarını ve siyasi amaçlarına hizmet etmek için uzun süredir ve ısrarla itaatkar bir araca dönüştürmeye çalıştıkları BM’nin çabalarını umursamadıkları açık” ifadesine yer verildi.

“Gıda kartını oynamayı bırakmanın zamanı geldiğini” kaydeden Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Ukrayna tahılının büyük kısmı, en fakir ülkelere değil, Avrupa Birliği’ne damping fiyattan gidiyor. Oysa Rusya’nın tarım ihracatı alenen engelleniyor. Yalan söylemeye alışık Avrupalılar ve Amerikalılar, herkesi aksine inandırmaya çalışsa da bu böyle. Batı, vicdan azabı çekmeden BM Genel Sekreteri’nin insani paketini gömüyor” diye açıkladı.

Lavrov ve Çavuşoğlu görüştü
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde bir araya geldiği toplantıda da bu konu ele alındı. Rusya Dışişleri Bakanlığı görüşmeyle ilgili açıklamasında, “Karadeniz Tahıl İnisiyatifi’nin uygulanmasına ilişkin perspektifleri değerlendiren Rus tarafı, tahılla ilgili ‘paket’ anlaşmanın devamının ancak Rus tarım ürünleri ve gübre üreticilerinin dünya pazarlarına engelsiz erişimi açısından çıkarlarının dikkate alınması durumunda mümkün olduğunu vurguladı” ifadelerine yer verildi.
Çavuşoğlu, Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) En Az Gelişmiş Ülkeler 5. Konferansı’nda dün yaptığı konuşmada da (EAGÜ-V) bu girişimin kesintisiz şekilde uygulanması ve uzatılması için yoğun çaba sarf ettiklerinin altını çizdi.
Ukrayna, anlaşmayı bir yıl uzatmayı ve Nikolayev limanı ile genişletmeyi istiyor

Ukrayna Altyapı Bakan Yardımcısı Yuriy Vaskov da yaptığı açıklamada “Nikolayev Limanı bu anlaşmaya dahil edilirse, tarım ürünlerini taşıyan gemilere saldırmama taahhüdü olur, mevcut koşullarda bile çalışılabilir” ifadelerini kullandı.
Vaskov, “Anlaşma süresinin 120 gün değil, en azından bir yıl uzatılmasını talep edeceğiz, çünkü Ukrayna ve küresel tarım piyasalarının uzun vadeli ihracat planlaması yapması gerekiyor” diye de ekledi.